Thư mục học đại cương

Abstract

Thư mục học là môn khoa học xã hội nghiên cứu những quy luật phát triển về lịch sử, lí luận và phương pháp thư mục. Phần lý luận, thư mục học nghiên cứu quy trình hình thành phát triển tổng kết lịch sử, nghiên cứu các vấn đề về phương pháp, từ đó rút ra những nguyên tắc vận dụng vào thực tiễn, những tồn tại cần chấn chỉnh và vạch hướng phát triển trong tương lai. Thực tiễn thư mục học là những hoạt động thư mục cụ thể, thể hiện qua biên soạn và các hình thức tổ chức phục vụ như tra cứu thư mục, thông tin thư mục…nhằm giúp người đọc chọn tìm tài liệu thích hợp (khả năng, trình độ, ngành nghề…) Hình thức của thư mục khá thông dụng: thư mục in thành sách, thư mục tạp chí; thư mục tờ rơi; thư mục phiếu. thư mục đọc máy.. Thư mục được phân chia thành nhiều loại theo mục đích biên soạn và ý nghĩa sử dụng: Thư mục quốc gia, Thư mục thông báo, Thư mục giới thiệu, Thư mục phê bình, Nhóm thư mục đặc biệt. Thư mục học có 4 phương pháp chính: tìm tài liệu, lựa chọn tài liệu, phân tích tài liệu và sắp xếp tài liệu. Thư mục học Việt Nam phát triển khá sớm. Trong lịch sử, 2 bộ thư mục “Nghệ văn chí” (1749) và “Văn tịch chí” (1820) đã vận dụng những kinh nghiệm, phương pháp biên soạn ở trình độ cao. Để tổ chức công tác thư mục, cần xây dựng bộ máy tra cứu thư much gồm 4 bộ phận: kho tra cứu, hệ thống thư mục sách, hệ thống mục lục bài trích và hồ sơ trả lời câu hỏi. Trong xã hội thông tin, thư mục học càng phát huy vai trò quan trọng của mình song phương pháp có nhiều thay đổi do có thể ứng dụng mạnh mẽ thành tựu của tin học và truyền thông.